Kendini bil felsefesinin tarihi nedir?
- Kendini bil felsefesi, Antik Yunan'da ortaya çıkmış bir vecizedir. Delphi'deki Apollon Tapınağı'nın girişinde altın harflerle yazılı olan "Kendini bil" (Gnothi seauton) sözü, felsefenin temel ilkesi olarak kabul edilmiştir¹.
- Kendini bil felsefesi, Sokrat tarafından geliştirilmiş ve öğrencisi Platon tarafından yaygınlaştırılmıştır. Sokrat, insanın kendini tanıması ve sorgulaması gerektiğini savunmuş, "Kendini bilen Rabbini bilir" deyimini kullanmıştır².
- Kendini bil felsefesi, Ortaçağ’da İslam kültürü içinde tasavvuf olarak yorumlanmış ve geliştirilmiştir. Tasavvuf, insanın Tanrı ile birleşmesi için kendini bilmek ve arındırmak gerektiğini öne sürmüştür³.
- Kendini bil felsefesi, Modern dönemde psikoloji ve varoluşçuluk gibi akımlar tarafından ele alınmış ve insanın kişiliği, bilinci, özgürlüğü ve anlamı üzerine çalışmalar yapılmıştır⁴⁵.
Kendini bil felsefesi ve tasavvufun benzerlikleri nedir?
Her ikisi de insanın varoluşsal sorularına cevap arayan iki yaklaşımdır. Her ikisi de insanın kendini tanıması ve geliştirmesi için önemli ipuçları sunar6.
- Her ikisi de Tanrı'nın birliğini ve evrenin oluşumunu varlık birliği (Vahdet-i Vücut) anlayışıyla açıklar. Her ikisi de Tanrı, evren ve insanı bir bütün içinde görme ve insanın Tanrı ile, insanın başka insanlarla, insanın kendisiyle olan ilişkilerini bu bütünde arama ve açıklama yolu olarak da tanımlanır7.
- Her ikisi de aşkın gücüne ve önemine vurgu yapar. Her ikisi de aşkın insanı Tanrı'ya yaklaştıran ve onunla birleştiren bir araç olduğunu savunur8.
Kendini bil felsefesi ve modern psikoloji arasındaki benzerlikler hakkında şunları söyleyebilirim:
- Her ikisi de insanın zihinsel süreçlerini ve davranışlarını açıklamaya çalışan disiplinlerdir. Her ikisi de insanın kişiliği, bilinci, özgürlüğü ve anlamı üzerine çalışmalar yapmıştır9.
- Her ikisi de gözlem ve deney gibi bilimsel metotları kullanmıştır. Her ikisi de evrenin ve insanın mekanik bir makine olarak görüldüğü 17. yüzyıl felsefesinden etkilenmiştir10.
- Her ikisi de insanın kendini geliştirmesi, kendini gerçekleştirmesi, psikolojik sağlığı ve mutluluğu için kendini bilmek gerektiğini savunmuştur. Her ikisi de kendini bilmek için dini, ahlaki ve estetik değerlere önem vermiştir11.
Kaynaklar:
(1) Gnothi seauton - Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Gnothi_seauton.
(2) Kendini Bil | felsefe taşı. http://www.felsefetasi.org/kendini-bil/.
(3) Psikoloji nedir Felsefede Psikoloji Nedir Tanım Anlam. https://www.dmy.info/psikoloji-nedir/.
